Fitter, minder complicaties & sneller herstel bij operatie

Verhogen van kwaliteit van leven is een van de pijlers van de strategische koers van de SAZ ziekenhuizen. Rond een operatie kunnen we hier veel aan doen. SAZ ziekenhuizen maken werk van preventieve maatregelen rond de operatie van patiënten. Bij grote ingrepen is het aantal complicaties relatief hoog. Dit leidt tot ongeplande heropnames. Voor de patiënten is dit natuurlijk ingrijpend. En de kosten nemen toe.

Zijn complicaties te voorspellen?

Tijdens de SAZ Masterclass voor bestuurders en medische stafleden in november 2019 vertelde prof. dr. Joost Klaase hoe hij als chirurg in het UMCG de vraag stelde: hoe kunnen we de ‘outcome’ van een complexe buikoperatie voorspellen en zo complicaties voorkomen? Er is een aantoonbare relatie tussen fitheid en complicaties. Spiermassa en fitheid zijn te meten, o.a. door middel van de CT scan die toch al wordt gemaakt. Joost Klaasse pleit ervoor de wachttijd tot de operatie te gebruiken om de fitheid te stimuleren waardoor de patiënt sneller herstelt van een complexe operatie. Dat is precies wat hij in het UMCG met succes doet: de fysiotherapeut gaat zelfs naar de mensen thuis om met hen te oefenen.
Lees hier het artikel in Medisch Contact >

Minder complicaties & sneller herstel bij Nij Smellinghe

Ook ziekenhuis Nij Smellinghe werkt aan de fitheid van patiënten rond een operatie. Sinds 2018 gebruiken ze het zogeheten ERAS-protocol, met 18 aandachtspunten voor, tijdens en na een darmoperatie om er voor te zorgen dat patiënten minder complicaties hebben en daardoor sneller herstellen. Van alle patiënten wordt onder andere de fysieke fitheid voorafgaand aan een operatie in kaart gebracht. En als dat nodig en mogelijk is, gaan patiënten hier onder begeleiding aan werken.

Aandacht

Dit kan bijvoorbeeld betekenen dat de patiënt naar de sportschool gaat om conditie op te bouwen, een speciaal dieet volgt om op gezond gewicht te komen of stopt met roken en alcohol voor de operatie. “Voorheen wilden we zo snel mogelijk opereren wanneer er darmkanker bij de patiënt was ontdekt”, vertelt chirurg Ilona Pereboom. “Snel opereren is nog steeds belangrijk, maar hebben we meer aandacht voor de fitheid van de patiënt. Als het nodig is wachten we wat langer om de fitheid te verbeteren. Hoe fitter je bent voor de operatie, des te sneller en beter het herstel. Ook op langere termijn.”

Operatie zelf

Ook rond de operatie zelf zijn er nieuwe inzichten die zorgen voor een beter herstel. “We doen veel meer kijkoperaties”, geeft Ilona als voorbeeld. “Daarnaast kiezen we voor kortwerkende verdovingsmiddelen in plaats van een ruggenprik. Dan zit onze patiënt na de operatie niet vast aan slangen waardoor je niet kunt bewegen. We plaatsen liever geen drains en infusen en de katheter verwijderen we al op de uitslaapkamer. Zo kunnen onze patiënten sneller mobiliseren en voelen ze zich minder patiënt.”

Uitstekende resultaten

Waar patiënten voorheen na een darmoperatie standaard een paar dagen in bed lagen, pleit ERAS juist voor volop beweging. “We zien dat patiënten nog dezelfde dag weer op een stoel zitten” vertelt Martsje van der Sluis, verpleegkundig specialist Oncologie. “De kans op complicaties vermindert met 50 procent als je snel in beweging komt. Je verliest minder spierkracht, je kunt beter hoesten wat het risico op longontsteking vermindert en je darmen komen sneller op gang. Patiënten voelen zich écht sneller beter na een operatie. Patiënten hebben minder pijn, zijn minder misselijk en hebben minder complicaties zoals naadlekkage (waarbij de darmuiteinden na het hechten niet goed aan elkaar blijven zitten). Ze kunnen sneller naar huis.”

Uitkomsten en database

In de goed beveiligde database worden alle patiënten geregistreerd. Zo is er inzicht in het herstel en het aantal complicaties. Met ERAS is bij Ziekenhuis Nij Smellinghe de gemiddelde ligduur na een darmoperatie teruggelopen van 9,2 naar 3,7 ligdagen, zo blijkt uit de cijfers. Complicaties als misselijkheid en braken zijn fors afgenomen van 17% naar 2%. We zien ook een afname in het aantal naadlekkages.”

Verder lezen

• Relatiemagazine NIJS editie winter 2019 / 2020: als pdf onder aan deze websitepagina van Ziekenhuis Nij Smellinghe

• Handig dagboek voor patiënten die een darmoperatie ondergaan

Meer weten?

Neem contact op met het ERAS-team :
VSOncologie@nijsmellinghe.nl